Đau bụng là một triệu chứng thường gặp ở trẻ em và có nhiều nguyên nhân khác nhau. Đau bụng mạn tính ở trẻ em có tính chất tái đi tái lại nhiều lần, khiến cha mẹ vô cùng lo lắng.

Đau bụng ở trẻ do nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân từ bệnh lý chức năng, có nguyên nhân từ bệnh lý thực thể hoặc nguyên nhân từ tâm lý.

Theo nghiên cứu, khoảng 10 – 15% trẻ em, thanh thiếu niên thường mắc chứng đau bụng mạn hoặc có những triệu chứng rối loạn chức năng như nhức đầu, mệt mỏi, buồn nôn… mà không rõ nguyên nhân.

Những nghiên cứu cộng đồng cho thấy 10% – 20% trẻ lứa tuổi đi học bị đau bụng thường xuyên, gây ảnh hưởng đến các sinh hoạt bình thường. Ở một nghiên cứu khác, ghi nhận 75% học sinh trung học có một cơn đau bụng trong thời gian một năm và đau tái diễn chiếm 10% – 25%.

Đau bụng thường xuyên, kéo dài ở trẻ gây tâm lý lo lắng cho cha mẹ

1. Nguyên nhân dẫn đến đau bụng mạn tính ở trẻ em

Đau bụng mạn tính ở trẻ có nhiều nguyên nhân, trong đó có thể do chế độ ăn không thích hợp. Đây là nguyên nhân hay gặp nhất ở trẻ, thông thường trẻ ăn quá nhiều một số thức ăn như kẹo, bánh, mứt, socola, các thức ăn sẵn chứa nhiều mỡ, trứng, bơ, phô mai, sữa, các loại nước giải khát… Nếu ăn nhiều bộ máy tiêu hóa ở trẻ phản ứng thông thường nhất là ống tiêu hóa, gồm dạ dày, ruột non, ruột già, sẽ có những cơn co thắt và sự co thắt này sẽ gây ra đau bụng.

Ngoài ra, đau bụng mạn tính ở trẻ còn có thể do tâm lý, rối loạn tâm thần, táo bón. Sự buồn phiền, hờn giận, lo lắng… thường là do tình cảm, đã kích thích bộ máy tiêu hóa, gây nên các cơn co thắt ruột, tạo ra các cơn đau bụng. Đối với táo bón là sự tích tụ phân trong ruột cũng sẽ gây nên những phản ứng của ruột dẫn tới đau bụng.

Các nghiên cứu cho thấy có mối liên quan giữa đau bụng mạn với các sang chấn tâm lý ở trẻ, điều này ảnh hưởng đến tình trạng sức khỏe của trẻ. Trong đó, 59% tỷ lệ sang chấn tâm lý ở trẻ bị đau bụng mạn nguyên nhân do cha mẹ la rầy; 21% do cha mẹ hoặc người thân mất; 12% do cha mẹ không sống chung và 13% tình trạng sức khỏe của trẻ bệnh nặng, 7% phải nhập viện điều trị.

2. Phân loại đau bụng mạn ở trẻ em

Đau bụng mạn tính ở trẻ là trẻ có ít nhất 1 cơn đau một tuần, kéo dài trong 2 tháng trước khi chẩn đoán.

Đau bụng mạn tính là 1 trong những nguyên nhân khiến trẻ chán ăn, hay quấy khóc

Đau bụng mạn tính ở trẻ có 4 loại:

– Khó tiêu chức năng:

Đau kéo dài hay tái diễn hoặc khó chịu vùng thượng vị; không giảm khi đi tiêu, không kèm thay đổi số lần đi tiêu hoặc hình dạng phân; không bằng chứng bệnh lý viêm, cơ thể học, chuyển hóa hoặc ác tính.

– Hội chứng ruột kích thích

Đau bụng kèm thay đổi đại tiện, khó chịu hoặc đau ở bụng kèm theo triệu chứng giảm đau khi đi tiêu, khởi phát đau kèm thay đổi số lần đi tiêu và khởi phát kèm thay đổi hình dạng phân.

– Đau bụng chức năng

Đau bụng bộc phát riêng lẻ, đau bụng cơn hoặc liên tục và không có các rối loạn tiêu hóa khác.

– Migraine bụng

Cơn đau bụng bộc phát quanh rốn cấp dữ dội kéo dài trên 1 giờ đồng hồ, có chu kỳ cách quãng so với lúc bình thường hàng tuần, hàng tháng, đau kèm với một trong 2 biểu hiện như biếng ăn, nôn ói, nhức đầu, sợ ánh nắng, xanh tái. Trong đó, đau bụng mạn ở trẻ xảy ra nhiều nhất ở thể hội chứng ruột kích thích chiếm 54%, đau bụng chức năng chiếm 29%, khó tiêu chức năng chiếm 20% và Migraine bụng ít nhất 2%.

3. Đau bụng ở trẻ em khi nào cần khám bác sĩ?

Đau bụng là một triệu chứng thường gặp ở trẻ, do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra. Việc xác định nguyên nhân của đau bụng cần có thêm các thông tin về tính chất của cơn đau, các triệu chứng đi kèm như sốt, nôn ói, thay đổi thói quen đi cầu, thói quen đi tiểu hay dấu hiệu chướng bụng của trẻ…

Thông thường nếu cơn đau chỉ thoáng qua, không kèm dấu hiệu bất thường nào khác và tự hết thì mẹ chỉ cần vỗ về, trấn an và cho trẻ nghỉ ngơi, giữ vệ sinh sạch sẽ khi chăm sóc trẻ.

Tuy nhiên, nếu cơn đau kéo dài hoặc thay đổi tính chất, kèm theo bất kỳ triệu chứng lạ nào khác, mẹ cần nhanh chóng đưa trẻ đến gặp bác sĩ để được thăm khám, cho xét nghiệm cần thiết để chẩn đoán nguyên nhân và có hướng xử trí phù hợp, không nên tự mua thuốc cho trẻ uống.

4. Đau bụng mạn tính ở trẻ có cần nội soi không?

Nhiều cha mẹ thấy con đau bụng mạn tính rất lo lắng và cho rằng cần nội soi dạ dày – tá tràng mới yên tâm. Tuy nhiên, chỉ định nội soi dạ dày tá tràng cần phải được xem xét bởi bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa sau khi đã thăm khám kĩ lưỡng vì đây là một thủ thuật xâm lấn và phải gây mê.

Đối với trẻ em thì việc nội soi thường được thực hiện với tình trạng gây mê ngắn khoảng 5 – 10 phút, với kích thước ống soi nhỏ hơn người lớn. Tuy nhiên, gây mê cũng liên quan đến các nguy cơ khi sử dụng các loại thuốc mê như dị ứng, thậm chí là sốc phản vệ với thuốc mê, vì thế, chỉ định nội soi dạ dày tá tràng cần phải được cân nhắc bởi bác sĩ chuyên khoa Tiêu Hóa và trẻ nên được thực hiện nội soi ở cơ sở y tế có trang thiết bị cấp cứu đầy đủ.

Để chẩn đoán và điều trị bệnh trước một trẻ đau bụng mạn, nên chẩn đoán đau bụng mạn chức năng ngay từ ban đầu, không nên lạm dụng xét nghiệm sinh hóa, hình ảnh để tìm nguyên nhân và điều trị chứng đau bụng mạn cần chú trọng các biện pháp không dùng thuốc như trị liệu tâm lý, nâng đỡ tâm lý cho trẻ khi trẻ gặp những sang chấn tâm lý gây nên bệnh, đồng thời cần tư vấn cho cha mẹ trẻ để họ an tâm và hợp tác trong quá trình điều trị.

5. Cha mẹ phải làm gì khi trẻ đau bụng mạn tính?

Trước hết khi thấy trẻ đau bụng tái phát nhiều lần cha mẹ cần xem xét chế độ ăn của trẻ, vì nguyên nhân chủ yếu là do chế độ ăn không thích hợp, cần điều chỉnh lại chế độ ăn cho trẻ, ngoài ra, không cần bất cứ loại thuốc gì.

Đối với những trẻ đau bụng do tâm lý, rối loạn tâm thần, thì việc xử trí cũng phải bằng các biện pháp tâm thần: Động viên an ủi, giúp trẻ giải quyết các vấn đề gây ra buồn phiền, hờn giận, lo lắng.

Trẻ đau bụng do táo bón được xử lý bằng chế độ ăn: Ăn thêm rau, trái cây, ăn đủ cơm, uống nhiều nước; hạn chế các chất ngọt, socola… Việc tập thể dục, nhất là thể dục bụng, đi bộ, rất hữu ích trong việc điều trị chứng này. Chỉ dùng các thuốc trị táo bón trong trường hợp rất cần thiết và sau khi đã hỏi ý kiến bác sĩ.

Tóm lại: Đau bụng mạn là một trong những than phiền thường gặp ở trẻ em, chiếm phần lớn các trường hợp khi trẻ đến khám tiêu hoá nhi. Biểu hiện này thường gặp ở trẻ từ 4 đến 6 tuổi và vị thành niên. Những cơn đau bụng diễn ra ảnh hưởng đến thể trạng và tinh thần của trẻ, gây ra các trở ngại về sinh hoạt hàng ngày của trẻ, dẫn đến sự lo lắng đối với trẻ và gia đình. Do vậy, để phòng bệnh cho trẻ cần có chế độ ăn uống sinh hoạt hợp lý, vận động khoa học. Khi có biểu hiện đau bụng cần tới cơ sở y tế có chuyên khoa tiêu hóa để được thăm khám và tư vấn điều trị. Tuyệt đối cha mẹ không tự ý cho trẻ uống thuốc.

TS. BS Hoàng Lê Phúc (theo sức khỏe đời sống)

Share0

Tweet

Share

Tretinoin (retinoic acid) thường dùng hàm lượng thấp để trị nám và trong mỹ phẩm làm trắng da. Tretinoin cho hiệu quả nhanh nhưng dùng sai thì gây nhiều tác hại rất lớn với da

Tretinoin là một trong những dẫn xuất của vitamin, đây là một loại thuốc có hoạt tính mạnh, không thể sử dụng tùy ý…

1. Tác hại của tretinoin khi dùng sai

Lưu ý đây là một loại thuốc điều trị da liễu, do đó quy trình điều trị phải theo đúng phác đồ.

– Thời gian sử dụng tretinoin bao lâu cần tham khảo bác sĩ da liễu. Không sử dụng như một loại mỹ phẩm chăm sóc da kéo dài trong nhiều năm.

Việc sử dụng tretinoin quá liều hoặc sử dụng thời gian quá dài có thể gặp biến chứng nghiêm trọng, có thể ngấm qua da và tác động toàn thần làm tổn thương gan, thận…

– Bôi quá nhiều tretinoin không làm tăng tác dụng điều trị mà còn làm các biểu hiện viêm nặng hơn, gây khó chịu. Sản phẩm chứa tretinoin nồng độ cao có thể khiến da tổn thương nặng.

– Tretinoin có tác dụng với làn da có khuyết điểm nhẹ, đốm nâu trên bề mặt. Với bệnh nhân gặp phải vấn đề da nặng (mụn viêm, mụn sưng tấy, lão hóa nhiều, nám, tàn nhang sâu…) thì tretinoin không khắc phục được mà còn làm da bị kích ứng, tổn thương nhiều hơn. Tình trạng này cần phải dùng phác đồ kết hợp nhiều loại biện pháp điều trị.

– Phụ nữ có thai không được sử dụng sản phẩm có tretinoin vì có thể gây quái thai. Phụ nữ có kế hoạch mang thai cần ngừng sử dung tretinoin vài tháng. Phụ nữ cho con bú cần thận trong với tretinoin.

2. Tretinoin có phải là retinol không?

Do tretinoin và retinol đều thuộc nhóm retinoids, cũng được chỉ định điều trị các tình trạng da giống nhau. Hai hoạt chất này cũng có cơ chế tác dụng là thúc đẩy tẩy nhanh các tế bào da chế, kích thích sinh collagen và elastin, giúp da trắng mịn màng hơn, nên nhiều người lầm tưởng 2 loại này là một, chỉ khác tên gọi. Nhưng 2 hoạt chất này có những điểm khác nhau.

– Retinol: Là một dạng tự nhiên của vitamin A. Hoạt chất này có sẵn trong khá nhiều sản phẩm mỹ phẩm, sản phẩm chăm sóc da. Có thể mua sản phẩm retinol dạng kem hoặc gel thoa tại các hiệu thuốc mà không cần đơn của bác sĩ. Thông thường nồng độ retinol có trong mỹ phẩm từ 0,01 đến 0,03 thậm chí lên đến 1%. Retinol có tác dụng dịu nhẹ và ít gây kích ứng cho da hơn, đặc biệt là với người có làn da nhạy cảm.

– Tretinoin là một dạng tổng hợp của vitamin A, hoạt tính mạnh hơn retinol nhiều lần. Do đó muốn sử dụng tretinoin an toàn, cần có chỉ định của bác sĩ. Nồng độ tretinoin có trong mỹ phẩm cũng rất thấp, chỉ từ 0,025; 0,05 đến 0,1%. Với người có làn da nhạy cảm, thuốc không dung nạp tốt mà còn gây ra phản ứng dị ứng mạnh.

3. Vai trò của tretinoin với làn da

Tretinoin được Cơ quan quản lý Thuốc và Thực phẩm Mỹ (FDA) công nhận là dược mỹ phẩm điều trị các bệnh da liễu.

Tại các quốc gia như Mỹ hoặc châu Âu, chỉ được bán thuốc khi có đơn của bác sĩ. Tại Việt Nam và một số quốc gia khác, có thể được mua tại hiệu thuốc sản phẩm dược mỹ phẩm có tretinoin nồng độ thấp.

Trong da liễu, tretinoin được dùng điều trị các tình trạng da: Trứng cá, da có nếp nhăn, nám da, da bị tổn thương do tia UV…

Thuốc được bào chế dưới dạng kem hoặc gel thoa ngoài da. Tretinoin tác động lên da bằng cách làm cho tế bào phân chia nhanh hơn, đẩy nhanh chu kỳ sống của da. Tác dụng giúp da tươi trẻ sáng hơn do các tế bào mới khỏe mạnh ra đời, thay thế cho các tế bào da cũ.

4. Cách sử dụng tretinoin trị nám da an toàn

Như trên đã phân tích, chỉ sử dụng thuốc sau khi được bác sĩ khám và kê đơn. Trước khi kê tretinoin, bác sĩ sẽ kiểm tra các tình trạng: Mang thai, đang cho con bú; người thường xuyên phải làm việc dưới ánh nắng mặt trời; các loại thuốc đang sử dụng có tương tác bất lợi với tretinoid hay không…

Khi được kê đơn thuốc, trước khi thoa kem lên da, cần vệ sinh da sạch sẽ: Tẩy trang, rửa sạch mặt bằng tay một cách nhẹ nhàng, không dùng khăn chà xát mạnh vì tăng nguy cơ kích ứng cho da.

Cần thử thuốc ở trên vùng da nhỏ, tốt nhất là vùng da mặt trong cánh tay để kiểm tra xem da có nhạy cảm với tretinoin. Nếu thấy kích ứng, không nên thoa thuốc lên mặt mà báo với bác sĩ.

Thoa trinetion 1 lần/ngày đều và massage nhẹ vùng da cần điều trị để thuốc ngấm vào da nhanh hơn, trước khi đi ngủ. Chỉ sử dụng một lượng kem/gel vừa đủ, không nên sử dụng quá nhiều vì tác dụng không tốt hơn mà nguy cơ gây kích ứng da cao hơn.

Không để thuốc dính vào mắt, mũi, miệng, đặc biệt là mắt. Nếu không may thuốc bị dính vào các vùng da đó, cần vệ sinh ngay bằng nhiều nước sạch, nếu thấy bất ổn cần liên hệ với bác sĩ ngay.

Khi điều trị với tretinoin, cần tránh để da tiếp xúc với ánh sáng mặt trời; đèn chiếu sáng mạnh; gió và nhiệt độ lạnh; cần thoa kèm kem dưỡng ẩm. Ban ngày thoa kem chống nắng, ngay cả khi không đi ra ngoài trời.

Không sử dụng các loại xà phòng, sữa tắm, các sản phẩm chăm sóc tóc có hoạt tính mạnh; các loại mỹ phẩm làm khô da…

Mặc dù tretinoin có hoạt tính mạnh, nhưng phải mất 2-3 tuần thuốc mới bắt đầu phát huy tác dụng. Sau 6 tuần thì kết quả điều trị mới rõ rệt. Sau đó, nếu thuốc không có tác dụng hoặc tác dụng kém, cần thông báo cho bác sĩ biết.

Tác dụng phụ của tretinoin thường gặp là gây kích ứng, đỏ da khi mới bắt đầu sử dụng. Trong 1-2 tuần đầu khi thoa thuốc gặp phải tình trạng, da mẩn đỏ, khô, bong tróc, ngứa ngáy mức độ nhẹ đến trung bình là điều bình thường. Khi da thích nghi với thuốc, các triệu chứng này sẽ giảm dần.

Nếu tình trạng da kích ứng kéo dài hơn vài tuần hoặc nặng hơn, cần ngừng ngay thuốc và báo cho bác sĩ.

ThS.Lan Anh

Share6

Tweet

Share

Xây dựng trên diện tích 18.000m2, với tổng đầu tư 20 triệu USD, nhà máy sản xuất Abipha là số ít áp dụng công nghệ 4.0 trong quản lý và vận hành. CNC Abipha gồn 7 phân xưởng sản xuất, 1 trung tâm kiểm kiểm và 1 trung tâm nghiên cứu với đấy đủ trang thiết bị và máy móc hiện đại, được nhập khẩu từ các nước có nền dược phẩm phát triển hàng đầu.

Truy cập: abipha.com.vn để tìm hiểu thêm về Abipha

Share0

Tweet

Share

Các vấn đề liên quan đến hệ tiêu hóa như ợ nóng, đầy hơi, táo bón, tiêu chảy…khiến bạn mệt mỏi, gây bất tiện đến cuộc sống sinh hoạt. Vậy, làm thế nào để cải thiện và có một hệ tiêu hóa khỏe mạnh. Abipha sẽ cho bạn 5 lời khuyên cực kỳ hữu ích, cùng tìm hiểu nhé!

1. Duy trì chế độ ăn lành mạnh, thân thiện với hệ tiêu hóa

Chế độ ăn uống lành mạnh là một trong những yếu tố hàng đầu để duy trì sức khỏe hệ tiêu hóa. Theo chuyên gia về tiêu hóa Lin Chang (Đại học California, Hoa Kỳ), ăn 20-30g chất xơ mỗi ngày có thể giúp ngăn ngừa táo bón. Do đó, bạn nên tăng cường bổ sung các loại thực phẩm như: Rau củ (các loại rau lá xanh như rau muống, rau ngót, cải ngọt, cải xoăn…), trái cây (táo, chuối, các loại quả mọng…) bởi chúng vô cùng giàu chất xơ.

Bên cạnh đó, bạn cũng nên hạn chế thức ăn chế biến sẵn và thịt đỏ. Bởi, những loại thực phẩm này được cho là có khả năng thúc đẩy vi sinh vật có hại phát triển và làm ức chế vi sinh vật có lợi. Đồng thời, chúng cũng chứa đường tinh luyện hoặc carbohydrate tinh chế, ít chất xơ và kém dinh dưỡng. Do đó, nếu bạn ăn quá nhiều loại thực phẩm này, “bộ máy tiêu hóa” có thể phải gánh chịu những tác động tiêu cực không đáng có.

2. Uống đủ 2 lít nước mỗi ngày

Khi cơ thể mất nước, lượng nước trong ruột sẽ được “huy động” đến hỗ trợ các bộ phận khác của cơ thể, điều này có thể khiến quá trình tiêu hóa bị gián đoạn. Một nghiên cứu năm 2022 đã cho thấy những người uống nhiều nước thường sẽ có ít các loại vi khuẩn gây nhiễm trùng đường tiêu hóa. 

Chính vì vậy, hãy đảm bảo uống tối thiểu 2 lít nước/ngày. Lưu ý, bạn không nên dồn lượng nước để uống tại một thời điểm nhất định trong ngày. Thay vào đó, hãy phân bổ lượng nước và uống thường xuyên trong ngày để bảo vệ hệ tiêu hóa một cách tốt nhất bạn nhé!

3. Xây dựng thói quen ăn uống khoa học

Thói quen ăn uống cũng là một trong những giải pháp giúp cải thiện sức khỏe hệ tiêu hóa. Abipha khuyên bạn nên:

• Ăn chậm, nhai kỹ để hệ tiêu hóa không phải làm việc hết công suất.
• Hình thành và duy trì thói quen ăn uống đúng giờ, tránh ăn khuya
• Ăn thành nhiều bữa nhỏ, vừa đủ sẽ giúp hạn chế tình trạng dạ dày bị quá tải, đồng thời tránh kích thích hệ tiêu hóa. 
• Không ăn thực phẩm ôi thiu, đảm bảo ăn chính uống sôi
• Khi chế biến thực phẩm cần tuân thủ các nguyên tắc vệ sinh an toàn thực phẩm

4. Hạn chế ăn đường

Bổ sung nhiều đường không chỉ gây bất lợi cho sức khỏe mà còn ảnh hưởng xấu đến hệ tiêu hóa. Ở những người ăn nhiều đường, khả năng hấp thụ các chất dinh dưỡng thiết yếu rất thấp, đặc biệt là vitamin A, vitamin C, vitamin B12, canxi, phốt pho, magiê và sắt. Đặc biệt, khi lượng đường trong máu cao sẽ ngăn chặn đường glucose đi vào tế bào, kết quả là, cơ thể không nhận được năng lượng và sẽ thúc đẩy nhu cầu đòi ăn cao, dẫn đến hệ tiêu hóa phải hoạt động liên tục. Vì vậy cơ thể luôn trong tình trạng đói và phải ăn nhiều lần, theo The Health Site.

5. Từ bỏ những thói quen xấu

Một số thói quen xấu có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe hệ tiêu hóa mà bạn nên từ bỏ nếu có như:

Hút thuốc lá: Có thể làm suy yếu van dạ dày, gây trào ngược axit và ợ nóng và dẫn đến một số bệnh lý liên quan đến hệ tiêu hóa khác

Rượu bia, thực phẩm chứa gas, cồn: Đây đều là những thực phẩm tác động tiêu cực đến sức khỏe đường ruột, làm cản trở khả năng hấp thụ dinh dưỡng và tăng tiết axit dạ dày, dẫn đến tổn thương niêm mạc dạ dày. 

Thức khuya liên tục: Các tế bào niêm mạc dạ dày tự tái tạo và hồi phục vào ban đêm trong khi ngủ. Do đó, việc thức khuya quá nhiều sẽ khiến các tế bào này không được nghỉ ngơi dẫn đến suy yếu. Hơn thế nữa, thức khuya khiến cho dịch dạ dày tiết ra nhiều, ăn mòn dạ dày dẫn đến viêm loét nếu tình trạng này kéo dài.

Trên đây là 05 lời khuyên Abipha muốn gửi đến bạn. Hy vọng, có thể giúp bạn chăm sóc và bảo vệ hệ tiêu hóa đúng cách, lành mạnh.

Share0

Tweet

Share